გაკვეთილის გეგმა - "გამზრდელი".

გაკვეთილის გეგმა                                                    ნინო ინაიშვილი

გაკვეთილის თემა	აკაკი წერეთლის პოემა „გამზრდელი“
სწავლების საფეხური/ კლასი საგნის დასახელება	საბაზო საფეხური, მე-8 კლასი ქართული ენა და ლიტერატურა
მოსწავლეთა რაოდენობა	22
აქტივობის მიზნები და მისაღწევი შედეგები	·         გაანალიზებენ პოემა „გამზრდელს“ მასში ასახული ინფორმაციის, თემების, იდეებისა და პრობლემატიკის თვალსაზრისით; ·         გაანალიზებენ პოემის პერსონაჟთა ხასიათის თავისებურებებს; ·         განიხილავენ ძიძიშვილობის/მორდუობისა და სტუმართ-მასპინძლობის ტრადიციას; ·         გაიხსენებენ პოემაში გამოყენებულ ლიტერატურულ სიმბოლოებს; შეაფასებენ მათი გამოყენების მიზანდასახულობას. ·         გაიუმჯობესებენ კრიტიკული და შემოქმედებითი აზროვნების უნარს;
ეროვნული სასწავლო გეგმით განსაზღვრული მისაღწევი შედეგები⁄იდიკატორები	·          მოსწავლე ისმენს მსჯელობას კონკრეტულ საკითხებზე და წარმოადგენს საკუთარ თვალსაზრისს აუდიტორიის წინაშე. (ქართ. VIII.1.) ·         მოსწავლე ამოიცნობს და იყენებს მსჯელობის ძირითად ენობრივ მახასიათებლებს. (ქართ. VII.3.) ·         მოსწავლე კითხულობს ტექსტებს, რომლებიც შეიცავენ გარკვეულ თვალსაზრისს ან მსჯელობას კონკრეტულ საკითხებზე და გამოხატავს საკუთარ დამოკიდებულებას.  (ქართ. VIII.5.) ·         მოსწავლე წერილობით გადმოსცემს საკუთარ თვალსაზრისს, მსჯელობს კონკრეტულ საკითხებზე სათანადო არგუმენტების მოხმობით. (ქართ. VIII. 10.)
გაკვეთილის მსვლელობა	A.   გამოწვევის ფაზა             აქტოვობა 1: კლასის ორგანიზება.  (2 წთ.) აქტივობა 2:  შესავალი სიტყვა. მოსწავლეებს განწყობასა ვუქმნი პოემა „გამზრდელის“ შინაარსობრივი და იდეირი მხარეების გასახსენებლად. ყურადღებას ვამახვილებ ამ ლიტერატურული ტექსტის მნიშვნელობასა და აქტუალობაზე; (3წთ.) აქტივობა 3:  მოსწავლეთა უშუალო მონაწილეობით დაფაზე თეზისებად ჩამოვწერ განსახილველ თემებს (იგულისხმება პოემა „გამზრდელის“ მთავარი თემები - სიყვარული, ღირსება და მოვალეობა), რითაც მოსწავლეებს ერთგვარად ვაცნობ ჩასატარებელი გაკვეთილის გეგმას. (3-5 წთ.) B.   სიღმისეული წვდომის ფაზა აქტივობა 4: ფრონტალური შეკითხვების დასმით მოსწავლეებს ყურადღებას ვამახვილებ პოემაში აღწერილი „ორგვარი სიყვარულის“ შესახებ. (5-7 წთ.) კითხვები: 1.    რით არის გამოჩეული ბათუსა და ნაზიბროლას სიყვარული? 2.    გაიხსენეთ რას ადარებს ავტორი ბათუსა და ნაზიბროლას გრძნობას? 3.     შეიძლება თუ არა ვუწოდოთ საფარ-ბეგისა და ზია-ხანუმის ურთიერთდამოკიდებულებას სიყვარული? აქტივობა 6: პოემის უმთავრესი თემების (ღირსება, მოვალეობა) ჯეროვანი გააზრებისთვის ვიყენებ ჯგუფურ მუაობას. კერძოდ, მოსწავლეებს ვყოფ 5 ჯგუფად (ჯგუფის წევრთა რაოდენობა 4 ან 5), ვურიგებ წინასწარმომზადებულ ფურცლებს, რომლებზეც თითოეული ჯგუფისთვის განკუთვნილი სამსჯელო თემაა წარმოდგენილი; (5წთ.) ჯგუფი 1: გაიხსენეთ ბათუსა და ნაზიბროლას, აგრეთვე, ბათუსა და სფარ-ბეგის  საუბარი თავსდამტყდარი განსაცდელის შემდეგ. იმსჯელეთ ბათუს პიროვნებაზე დასახელებული ეპიზოდების მიხედვით. ჯგუფი 2: ბათუს სულგრძელობა (იგულისხმება საფარ-ბეგის დანდობა) დააკავშირეთ სტუმარ-მასპინძლობისა და ძიძიშვილობის ტრადიციასთან; ჯგუფი 3: იმსჯელეთ ბათუს საქციელის მოტივებზე. ბათუმ საფარ-ბეგი უვნებლად გაუშვა, რადგან: ა) მიუტევა; ბ) სისხლში არ გაისვარა ხელები (საკუთარ სულზე იზრუნა); გ) საფარ-ბეგს შეცდომის გაანალიზებისა და გამოსწორების შანსი მისცა. ჯგუფი 4:იმსჯელეთ ჰაჯი-უსუბის საქციელზე. კერძოდ, აღმზრდელის თვითმკვლელობა - მიუტევებელი ცოდვა თუ ღირსების აღდგენა? ჯგუფი 5: გაიხსენეთ ლიტერატურული პესონაჟები, ისტორიული პიროვნებები, თქვენი თანამედროვეები, რომელთა ღირსეული საქციელი თქვენს აღფრთოვანებას იწვევს. (პირობითად, მათ შეიძლება „ბათუს და ჰაჯი-უსუბის მოდგმისანი“ ვუწოდოთ). აქტივობა 7: მოსწავლეებს ვაძლევ საშუალებას წარმოადგინონ ჯგუფური მუშაობის შედეგები.(15-20წთ.) C.რეფლექსიის ფაზა აქტივობა 8: თავს ვუყრი, ვაჯამებ განხილულ მასალას. (3 წთ.) აქტივობა 9 : ვიყენებ სტრატეგია 3.2.1. მოსწავლეებს ვურიგებ ფურცლებს და ვთხოვ დაწერონ: 3 რამ, რასაც შეცვლიდნენ; 2 რამ, რაზეც უფრო მეტი უნდათ გაიგონ; 1 რამ, რაც არასოდეს დაავიწყდებათ. (2-3 წთ.) აქტივობა 10 : საშინაო დავალება (2-3წთ.) აღმზრდელი: ჰაჯი-უსუბი თუ მათეო ფალკონე? (წარმოადგინეთ წერილობითი სახით).
მოსწავლეების წინასწარი ცოდნა	მოსწავლეები ფლობენ ინფორმაციას აკაკი წერეთლის ცხოვრება-მოღვაწეობის შესახებ. იცნობენ მის პოემებს, ლექსებსა და მოთხრობებს. შესაბამისად, მისი შემოქმედების მთავარ მოტივებს; მოსწავლეები განარჩევენ ტროპის სახეებს.
სასწავლო მასალა და ტექნიკური რესურსები	ქართული ენა და ლიტერატურა, მე-10 კლასის სახელმძღვანელო; ლალი დათაშვილი, მარინე ხუციშვილი, ქართველი მწერლები სკოლაში; თამაზ ვასაძე, ლიტერატურა ჭეშმარიტების ძიებაში; დამჭირდება : დაფა, ცარცი, ფერადი ფურცლები, სახელმძღვანელოები და კალმები.